Dit jaar is Veendam 80 jaar bevrijd. Er is dus geen beter moment om de Liberation Route te verkennen. De Liberation Route? Dit transnationale gedenkteken – dat heel Europa met elkaar verbindt – bestaat uit loop- en fietsroutes om niet te vergeten. Ze voeren je namelijk langs historische WO2-plekken in heel Europa. Veendam is een onderdeel van de Europese Liberation Route. In deze blog vertellen we je er graag meer over.
Wat is de Liberation Route Europe?
De Liberation Route Europe is een soort herdenkingsmonument dat zich door meerdere landen strekt. Het bestaat uit verschillende herdenkingsplekken die via wandel- en fietsroutes met elkaar verbonden zijn. De locaties hebben allemaal te maken met de Tweede Wereldoorlog. De Liberation Route gaat door Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk, Italië, Engeland en Tsjechië.
Het verhaal van de Poolse bevrijders in Veendam
Veendam – inmiddels 80 jaar bevrijd – vormt een onderdeel van de Liberation Route Europe. Dit heeft alles te maken met de bevrijding door Poolse soldaten in 1945. We vertellen je er graag meer over.
De aankomst van ritmeester Jan Salwa
Het begon allemaal met de aankomst van ritmeester Jan Salwa op 13 april 1945. Zonder enige moeite reed hij – met 13 tanks en tientallen Poolse soldaten – Veendam binnen. Dit bezoek was niet gepland, maar genoodzaakt door benzinetekorten. Toch was Veendam hiermee bevrijd van de Duitse bezetting.
Waarom Poolse bevrijders niet terugkeerden naar hun vaderland
Ondanks het naderende einde van de oorlog wilden deze Poolse bevrijders nog niet terugkeren naar hun vaderland. Het land was immers nog sterk beïnvloed door de Sovjet-Unie. Daarom ging Salwa tot 1947 door met bezettingen in Duitsland. Hier ontmoette hij Helena Kotorska, met wie hij op 13 juni 1947 trouwde.
Het eerbetoon aan Jan Salwa in Veendam
Tot op heden staat Jan Salwa bekend als de bevrijder van Veendam. Daarom werd hij in 1970 – 25 jaar na de bevrijding – uitgenodigd om terug te keren naar de gemeente. Sindsdien kennen we het Jan Salwaplein en de Jan Salwaweg. Daarnaast werd Salwa in 1985 benoemd tot Ereburger.
Hoe je de Liberation Route Europe vanuit Veendam kunt ontdekken
Het eerbetoon aan Jan Salwa zijn niet de enige historische plekken die je via de Liberation Route Europe ontdekt. De “Poolse Fietsroute Groningen” voert je ook langs de volgende locaties:
- Bridge no Fire: Deze noodbrug van planken en stro hielp de Poolse soldaten om Veendam te bereiken. De Onstwedderbrug was immers opgeblazen. De naam “Bridge no Fire” is gebaseerd op het brandgevaar van de brug.
- De bevrijding van Winschoten: Deze bevrijding duurde langer dan verwacht, maar dankzij de inzet van vliegtuigen werd het Duitse verzet alsnog gebroken.
- Strijd in noordoost Groningen: De bevrijding van noordoost Groningen was een lange, zware strijd. Het kostte 5 Poolse soldaten het leven. Sta dus zeker even stil bij de herdenkingsplek.
- Strijd in Wagenborgen: Hier werd hard gestreden om Delfzijl. Helaas kostte het Jan Dobras zijn leven.
- Een van de laatste stuiptrekkingen in Siddeburen: Hier vonden de laatste stuiptrekkingen van de Duitse bezetters plaats. Het kostte 3 Poolse soldaten het leven. Ook verzetsstrijders Willem Balkema en Jan Oostindiër kwamen tijdens deze nachtelijke tegenaanval om.
Een bezoek aan Veendam combineren met een historisch avontuur
Het is duidelijk dat er in en rondom Veendam genoeg WO2-historie is. Veendam is dan ook een ideale bestemming voor één of enkele dagen van historische verdieping. Het is een avontuur waar je niet alleen veel van leert, maar de mooiste wandel- en fietstochten in de omgeving mee verkent. Onderweg kom je prachtige natuur tegen.
Waarom Camperplaats Veendam ideaal is
Camperplaats Veendam is de ideale uitvalsbasis voor een historisch avontuur. Na alle indrukwekkende herdenkingsplekken die je overdag hebt gezien, is het heerlijk om op ons terrein tot rust te komen. Terwijl je uitkijkt over het water, denk je terug aan een dag om niet te vergeten. 80 jaar na dato voel je je dankbaar dat de Poolse soldaten Veendam hebben bevrijd.
